Regres snu u niemowlaka i małego dziecka – jak sobie z nim poradzić?

Czy twój dawniej idealnie śpiący maluch nagle budzi się w środku nocy lub płacze za każdym razem, gdy odkładasz ją na regularnie zaplanowaną drzemkę? Możliwe, że masz do czynienia z przypadkiem regresji snu.

Dowiedz się: czym jest regresja snu, kiedy zazwyczaj występuje, jak długo najczęściej trwa, oraz co możesz zrobić, aby wszyscy znowu wróciło do normy i aby wszyscy dobrze spali.

Czym jest regres snu?

„Regres snu” to powszechnie używane określenie opisujące tymczasowe zakłócenie snu Twojego dziecka, takie jak częstsze budzenie się w nocy, krótsze drzemki lub opór przed pójściem spać. O takim pogorszeniu jakości snu mówimy wtedy dziecko, które dobrze spało, nagle ma problemy z uspokojeniem się przed snem lub budzi się częściej, marudząc w środku nocy. Może to sprawiać wrażenie, że wszystko cofa się, pogarsza, stąd termin „regresja snu.”

Regresja snu u małego dziecka zazwyczaj trwa od dwóch do czterech tygodni. To zjawisko jest częste podczas okresów wzrostu rozwojowego lub dużych zmian (np. rozpoczęcie przedszkola lub narodziny rodzeństwa). Sen może być zakłócony z powodu nowych umiejętności, postępów poznawczych lub zmian fizycznych w każdym wieku. Sen może być zaburzony, bo mózg Twojego malucha jest bardzo aktywny i skupia się na dynamicznym rozwoju fizycznym, umysłowym, społecznym lub emocjonalnym.

Co powoduje regres snu u niemowląt i dlaczego do niego dochodzi?

Wiele czynników może prowadząc do regresji snu, w tym:

• Nowe aktywności i zmiany w dobrze znanej dzieciom rutynie, takie jak rozpoczęcie uczęszczania do żłobka lub przedszkola.
• Osiągnięcie nowego (ekscytującego!) kamienia milowego w rozwoju dziecka – np. samodzielnego chodzenia, obracania się z pleców na brzuszek.
• Zmiany w rodzinie – np. narodziny braciszka lub siostrzyczki.
• Intensywny rozwój – szybki wzrost i przybieranie na wadze, który sprawiają, że niemowlęta są często głodne.
• Ból związany z ząbkowaniem.
• Podróżowanie, co nieuchronnie wiąże się ze spaniem w nowym otoczeniu

Kiedy regres snu pojawia się u dzieci i niemowląt – najczęstsze okresy?

W jakim wieku można spodziewać się u małego dziecka lub niemowlaka regresji snu?
Podczas pierwszego roku życia niemowlęcia regresje snu występują najczęściej około 4 miesiąca, 8–10 miesiąca, 12 miesiąca życia dziecka. Istnieje również kilka typowych przełomów które prowadzą do regresji snu w okresie małego dziecka, w wieku 18 miesiąca i w okolicy 2. i 3. roku życia.

Niektórzy rodzice zauważają także że regres snu pojawia się około 6 miesiąca lub 14–15 miesiąca. Ponieważ każde niemowlę rozwija się w swoim własnym tempie, możliwe jest zaobserwowanie regresji snu w dowolnym wieku.

Najczęstsze okresy występowania regresu snu i ich przyczyny:

• Regres snu w 3-4 miesiącu życia: pierwszy regres snu w czwartym miesiącu życia dziecka jest często najtrudniejsza dla rodziców, po prostu dlatego, że jest negatywnym zaskoczeniem na które większość osób nie była gotowa. Istnieje kilka przyczyn problemów ze snem niemowląt w tym wieku: ból spowodowany ząbkowaniem, głód związany z dynamicznym wzrostem i przybieraniem na wadze, oraz ekscytacja związana z przewracaniem się po raz pierwszy z brzuszka na plecy lub z pleców na brzuszek.
• regres snu w 6 miesiącu: niemowlęta często przechodzą kolejny regres snu około 6 miesiąca życia. Jednak w tym wieku, maluchy są już w stanie przespać całą noc i mogą budzić się jedynie dla przytulenia — co oznacza, że może nadszedł czas, aby wypróbować metodę treningu snu.
• regres snu w okolicy 8-10 miesiąca: Wiele niemowląt zaczyna raczkować, gdy mają około 9 miesięcy (choć niektóre zaczynają wcześniej, a inne później) i zaczynają stać około 10 miesiąca. Lęk separacyjny jest również powszechny (i całkowicie normalny) w tym wieku, co może spowodować, że twoje dziecko budzi się, szukając rodziców w ciągu nocy.
• regres snu w 12 miesiącu – 1 roku: W pewnym momencie między 9 a 12 miesiącem niemowlęta zaczynają stawać na nóżki. Około pierwszych urodzin inne robią swoje pierwsze kroki (choć średni wiek to 14 miesięcy, przy czym niektóre dzieci zaczynają wcześniej, a inne czekają aż do 18. miesiąca). Osiągnięcie tak dużych kamieni milowych może powodować tymczasowe problemy ze snem.

Regres snu u małych dzieci w wieku około 15 miesięcy, 18 miesięcy, u 2-latka i 3-latka, mogą być spowodowane przez koszmary i nocne lęki, strach przed ciemnością, ząbkowanie i lęk separacyjny.

Objawy regresu snu u dzieci i niemowląt:

• Małe dziecko zaczyna budzić się bardzo wcześnie np. o 4:00 rano, podczas gdy wcześniej nie było takich problemów.
• Budzi się wielokrotnie w środku nocy, mimo że wcześniej spało dobrze.
• Kiedyś drzemki były długie, ale teraz są krótkie lub teraz po prostu dziecko nie chce już drzemek.
• Ma problemy z zasypianiem o typowej do tej pory porze snu – jest teraz ciągle rozdrażnione, marudzi i nie chce zasnąć.
• Zaczyna płakać za każdym razem, gdy wychodzisz z pokoju w którym usypia.
• Stoi i płacze w swoim łóżeczku podczas zaplanowanej drzemki.
• Wydaje się że nic nie zmieniłaś w swoim zachowaniu a mimo to rytm snu i jakość snu dziecka uległy znaczącemu pogorszeniu. 

Wskazówka eksperta: gdy dziecko nagle przestało dobrze spać w nocy, warto zacząć od wykluczenia innych problemów fizycznych, takich jak choroba lub ząbkowanie.

Czy to ząbkowanie czy regres snu dziecka?

Jedynym pewnym znakiem ząbkowania jest zobaczenie zęba. Przed przebiciem się zęba przez dziąsła, możesz zauważyć opuchnięte dziąsła lub biały guzek. Zazwyczaj najbardziej niewygodne trwają 2-3 dni godziny przed wyłonieniem się zęba. Jeśli twoje problemy ze snem trwają tygodnie zamiast dni, rzadko mają one związek z ząbkowaniem.

Jeśli twoje maluch zmaga się z bólem, zrób to, co trzeba, aby go ukoić. Dowiedz się więcej jak pomóc ząbkującemu niemowlakowi – dziecku które nie chce spać w nocy przywrócić spokojny sen?

Jak długo trwa regres snu?

Gdy utrzymujesz zdrowe nawyki snu dziecka, regres snu u niemowlaka ub małych dzieci zazwyczaj trwa około dwóch do czterech tygodni. Jest to czas, w którym Twój maluch przyzwyczaja się do osiągnięcia kamienia milowego, albo nowej ważnej zmiany w rodzinie. Dokładny czas trwania zależy od przyczyny i może trwać dłużej. Warto stosować dobre nawyki snu małego dziecka aby regresja snu nie przerodziła się w długoterminową walkę o spanie w nocy.

Koniecznie zapoznaj się z naszym ebookiem opisującym jak rozwiązać problemy z snem u małego dziecka, by regresja snu twojego dziecka przeszła szybciej.

Czy wszystkie niemowlęta mają regresje snu?

Chociaż wszystkie niemowlęta doświadczają postępów rozwojowych, te postępy nie zawsze wpływają na pogorszenie jakości snu dziecka. Choć większość dzieci doświadcza chwilowego pogorszenia i zaburzenia snu, to nie wszystkie niemowlęta lub małe dzieci doświadczą regresji. 

Jak radzić sobie z regresem snu – skuteczne sposoby? 

1. Zwracaj uwagę na zmieniające wraz z wiekiem – okna czuwania

W miarę jak niemowlęta rosną, zmieniają się ich okna czuwania, czyli czas w jakim powinny być aktywne w ciągu dnia. Ważne aby ilość drzemek i ich długość była dostosowana do tych zmian – ani za dużo, ani za mało. W pewnym wieku Twój maluszek może być nawet gotowy, aby zrezygnować z drzemek w ciągu dnia. Upewnij się, że twoje maluch ma odpowiednią ilość snu w ciągu doby – dostosowaną do swojego wieku. Zarówno zbyt mała jak i zbyt długa łączna długość drzemek i ilość snu w ciągu dnia może utrudniać wyjście z regresu snu.

2. Reaguj na senne sygnały twojego niemowlęcia

Sygnały takie jak pocieranie jej oczu, marudzenie, ziewanie, odwracanie wzroku to sygnały które świadczą o tym że dziecko należy położyć do łóżeczka, zanim będzie przemęczone. Przemęczenie co utrudnia zasypianie i pozostawanie w śnie.

3. Zaplanuj aktywny czas z maluszkiem

Niemowlęta potrzebują aktywności. Wypełnij ich okna czuwania – aktywnościami, które pozwalają im korzystać zarówno z umysłu, jak i ciała. Tym samym wspierasz prawidłowy rozwój dziecka. Utrzymywanie aktywności fizycznej i umysłowej w ciągu dnia pomoże twojemu dziecku lepiej spać zarówno nocami, jak i podczas drzemek.

4. Kładź dziecko do snu w optymalnym zakresie

Większość niemowląt najlepiej zasypia, gdy pora snu przypada między 19:00 a 20:00. Według idealnego wzorca snu, wtedy maluchy zasypiają najłatwiej i śpią najdłużej.

5. Utrzymuj zdrowe nawyki snu

Konsekwencja w podejściu do snu pomaga szybciej przejść przez regresję snu. Trzymaj się konsekwentnej rutyny przed snem. Pomyśl o karmieniu, kąpieli, czytaniu książki, kołysankach i kilku kojących słowach. Regresje snu mogą trwać 1-2 tygodnie, ale rezygnacja z zdrowych nawyków snu w tym czasie – może prowadzić do długotrwałych problemów z snem.

Czy można zapobiec regresji snu?

Niestety, dla zmęczonych nowych rodziców, którzy będą zmagali się z bezsennością niemowlęcia, nie ma sposobu, aby zapobiec regresji snu. Regres snu to naturalny etap i część dojrzewania niemowlęcia i wczesnego dzieciństwa.

Przestrzeganie rutyny przed snem i harmonogramu snu może pomóc zmniejszyć prawdopodobieństwo problemów ze snem. Trzymaj się i wiedz, że i to kiedyś przeminie.

Regres snu FAQ – krótko i na temat

W jakim wieku niemowlęta i małe dzieci mają regresje snu?

Regres snu najczęściej występuje w okresach / wieku: 3–4 miesięcy, 6 miesięcy, 8–10 miesięcy, 12 miesięcy (1 roku), 15 miesięcy, 18 miesięcy, 2 lat oraz 3 lat.

Po czym poznać że moje dziecko przechodzi regresję snu?

Częstsze budzenie się w nocy, trudności z zasypianiem o stałej porze snu, zwiększona drażliwość oraz nagła niechęć do drzemek – to wszystko może być oznaką, że twoje dziecko przechodzi regresję snu.

Czy ząbkowanie może powodować regresję snu?

Tak, dyskomfort związany z ząbkowaniem lub chorobą może zakłócić rutyny snu twojego dziecka. Spodziewaj się, że sen może być przez jakiś czas nieregularny, aż twoje dziecko poczuje się lepiej. Powrót do twojej typowej rutyny tak szybko, jak to możliwe po ustąpieniu dyskomfortu, zminimalizuje wpływ na sen twojego dziecka.

Moje dziecko nigdy nie miało regresji snu. Czy to normalne?

Jeśli chodzi o sen niemowląt, zakres normalności jest bardzo szeroki. Niektóre dzieci nie doświadczą znaczących zmian w śnie podczas typowych skoków rozwojowych, co jest całkowicie w porządku.

Dlaczego moje dziecko przestało spać całą noc?

Na sen twojego dziecka wpływa wiele czynników. Budzenie się w nocy najczęściej jest spowodowane skojarzeniami związanymi z zasypianiem (pomagającymi dziecku zasnąć), głodem oraz problemami z harmonogramem, takimi jak przemęczenie.

Jak długo trwa regresja snu u małych dzieci?

Regresje snu u małych dzieci zazwyczaj trwają kilka tygodni. Przestrzeganie harmonogramu dostosowanego do wieku oraz skupienie się na umiejętnościach samodzielnego zasypiania mogą pomóc szybciej przywrócić prawidłowy sen twojego malucha.

Czy można uniknąć regresji snu u niemowląt?

Chociaż nie ma gwarancji, że uda się całkowicie uniknąć regresji snu u dziecka, przestrzeganie harmonogramu dostosowanego do wieku oraz utrzymywanie zdrowych nawyków snu mogą pomóc zminimalizować wpływ skoków rozwojowych na sen.